BARKOD KİTABI

Barkod nedir ve nasıl çalışır ?
Barkod, karakterlerin (bunlar rakam ve/veya harf olabilir), uygun okuma araçlarıyla okunup deşifre edilmesi ve basılı bir formda ifade edilmesinin bir yoludur. Çeşitli barkod tipleri (semboloji) ve bu barkodları okuyacak değişik teknolojiler mevcuttur. Bir barkodun içeriği esasında kodlanmış karakterlerdir. Barkodu "okuma" veya deşifre işlemi, şifrelenmiş harfleri veya karakterleri şifre çözücünün bağlı olduğu bilgisayar sistemine uygun hale getirmektir.

Başlangıç/Bitiş Karakterleri barkodun iki yanını tanımlayan özel karakterlerdir. Farklı barkod sembolojileri farklı başlangıç ve bitiş karakterleri kullanır.

Kontrol Karakteri barkodun içindeki veriden oluşturulan ve yine barkod içinde yer alan bir veridir. Kontrol karakteri, kodun doğru olarak deşifre edilip edilmediğinin kontrolu için kullanılır. Farklı barkod tipleri kontrol karakterini hesaplamada farklı yöntemler kullanır. Bazı sembolojilerde kontrol karakteri opsiyonel (seçimlik) olup bazılarında ise daima vardır.

Boş Bölgeler barkodun sağ ve sol kenarındaki boş alanlardır.

Taşıyıcı Çizgileri barkodun alt ve üstünde yer alan yatay çizgilerdir. Taşıyıcı çizgileri, okuyucunun barkodun alt veya üstünden taşması durumunda oluşabilecek hatalı kısmi okumaları engeller (Kontrol karakteri kullanılırsa böyle bir tehlike sözkonusu değildir).

Bir barkod tarandığında, okuyucunun optik elemanları, kodun siyah ve beyaz çizgilerini analog elektrik sinyallerine dönüştürür. Yani bir kodu tarayan elektronik okuyucu, barkodu ona karşılık gelen yüksek/alçak seviyeli bir elektrik sinyali olarak görür.


Barkodun analog sinyali

Barkod elektriksel bir formda temsil edildikten sonra okuyucunun kod çözücü elemanı analog sinyali bağlı olduğu bilgisayarın anlayabileceği sayısal veriye çevirmesi gerekir. Kod çözücü sinyali önceden belirlenmiş bir dizi kurala göre çözer. Çözme kuralları (algoritmaları) çözülen semboloji ile tanımlanmıştır. Böylece, barkodun uygun şekilde basıldığı ve doğru olarak tarandığı varsayılırsa, kod çözücü şifrelenmiş karakterleri veri olarak kullanılması için çözme algoritmasını uygulayabilir.

Neden genellikle barkodların altında rakamlar ve harfler vardır?
Şifrelenmiş karakterleri barkodun altına basma uygulaması gerçekte bir alışkanlık olayıdır. Herhangi bir nedenle barkod taranamadığında (zarar görmüş, kötü basılmış veya tarayıcı arızalanmış olabilir) insanlar tarafından okunabilecek şekilde basılmış bu veriler ilgili uygulama yazılımına kullanıcının manuel olarak (elle) bilgi girmesine olanak tanır.

Bazı barkod semboloji kuralları rakamların her zaman alta basılması gerektiğini açıkça belirtir. Istenmediği veya başka nedenlerle mümkün olmadığı için rakamların alta basılmasını gerektirmeyen uygulamalar olabilse de genel olarak barkodun insan tarafından okunabilen bir formda olması tercih sebebidir.

BARKOD ETIKETLERI
Barkod etiketleri basmak istiyorum - seçeneklerim nelerdir?
Barkod etiketleri basmanın çeşitli yolları vardır, önemli olan uygulamanın doğasıdır. Genellikle barkod etiketini basmanın iki yolu vardır:

a. Ofis yazıcılarını kullanmak
Çoğu uygulama için ofisinizdeki PC ve mevcut vuruşlu veya lazer yazıcılarla çalışacak kullanıma hazır bir barkod etiketleme ve basma paketi almak uygun bir seçenektir. Bu yaklaşımın en büyük kazancı diğer seçeneğe kıyasla düşük yatırım maliyetidir. Bununla beraber aşağıdaki konuları da gözönünde bulundurmak gereklidir.

madde işareti

Yazıcıya etiket yükleme ihtiyacı,yani eğer bu amaç için bir yazıcı ayırmazsanız diğer baskı işleri duracaktır.

madde işareti

Genellikle kağıt etiketle sınırlısınız, yani eğer dayanıklı (robust) ve çizilmeye (scratch) dayanıklı etiket üretmek isterseniz bu printerleri kullanamayabilirsiniz..

madde işareti

Bir adet etiket basmak için -özellikle lazer yazıcılarda- pek çok boş etiket harcamanız gerekebilir. Eğer değişik miktarda ve talep anında (etiket bilgilerinin anlık gelmesi) etiket basmak istiyorsanız daha az kullanışlı olacaktır.

madde işareti

Ofis yazıcıları için kullanılan etiket malzemesi genellikle sabit yapışkan tipli olup, bütün uygulamalar için uygun olmayabilir.

madde işareti

Barkodun nokta vuruşlu yazıcıdan basılması biraz dikkat gerektirir. Her çizgi noktalardan oluştuğundan, genellikle iyi basılmış bir barkod için gerekli olan koyu (keskin) siyah sağlamak mümkün değildir. Yine de dikkatle yapıldığında 24 noktalı yazıcılarda daha iyi sonuçlar sağlanabilmesine rağmen, 9 noktalı yazıcılarda bile iyi okunabilen barkodlar üretmek mümkündür. Aşınmış yazıcı şeritleri ve bozuk yazıcı kafaları da kötü basılmış ve okunamayan barkodların başlıca sebepleridir.

b.Termal Transfer yazıcı kullanmak
Bunlar rulo halindeki etiketlere bar kod (ve diğer verileri) basmak için dizayn edilmiş özel yazıcılardır.Termal transfer yazıcıların çoğu değişik boyut ve malzemeden yapılmış değişik tipteki etiketlere basabilir. Gerekli etiketleri piyasadan hazır temin etmek genellikle mümkündür.

Yeterince fazla miktarda etikete ihtiyacınız olduğunda özel boyutta etiket hazırlatmak da mümkündür.

Termal transfer yazıcıların diğer yararları ise:

madde işareti

Ihtiyaç anında baskı - belli bir zamanda ihtiyacınız olan sayıda etiketin hurdasız basılması.

madde işareti

Uygun etiket ve şeritle kullanıldığında termal transfer yazıcılar uzun süre dayanan çizilmeye dayanıklı etiketler üretilebilir. Şeritteki mürekkebin etiket üzerinde “yakılmasıyla” dayanıklı ve iyi baskılı etiketler elde edilir.

madde işareti

Termal transfer yazıcılar çok yüksek kalitede barkodlar üretir.

madde işareti

Hız - termal transfer yazıcılar etiketleri çok hızlı, genellikle saniyede 10 inche (25.4cm) varan bir hızla bastığından yüksek kapasiteli uygulamalar için idealdir.

Termal transfer yazıcıların en büyük dezavantajı ilk yatırım maliyetinin yüksek olmasıdır. Bunlar ofis yazıcıları gibi yüksek miktarlarda seri olarak üretilmeyen özel yazıcılar olduğu için fiyatları da daha yüksektir. Bunun yanında genellikle tahmini geri-ödeme süresindeki etiket başına birim maliyet cinsinden genel işletme maliyeti gözönünde bulundurulmalıdır. Yüksek ilk yatırım maliyeti genellikle düşük birim etiket maliyetiyle dengelenir. Genel anlamda, eğer yüksek hacimli etiket üretimi gerekiyorsa, termal transfer yazıcı en iyi ve uygun maliyetli seçenek olacaktır.

Eğer termal transfer seçeneğine yönelecek olursanız aynı zamanda yazıcıyı kontrol edecek yazılımı da göz önüne almak zorundasınız. Bu durumda doğru yaklaşım uygun yazıcıyı destekleyen bir PC paketi kullanmak veya doğrudan uygulama yazılımından yazıcıyı kontrol etmektir. Yazıcıyı doğrudan kontrol etmek ilk bakışta göründüğü kadar zor değildir. Termal transfer yazıcılar genellikle normal yazıcıların yazılımla kontrol edildiği şekilde yazıcıya özel kontrol komutları gönderilerek kontrol edilirler. Ana uygulama için kendi yazılımınızı yazıyorsanız (veya yazdırıyorsanız) yazıcıyı kontrol edecek doğru komutları kullanmanız gerekir.

Önceden basılmış etiket kullanabilirmiyim?
Bu sorunun cevabı uygulamanızın niteliğine ve neyi amaçladığınıza bağlıdır. Eğer değişken veriye ihtiyacınız varsa, veya barkodunuzda kullandığınız bilgi önceden belli olmayan spesifik bir bilgi ise önceden basılmış etiket kullanmanız uygun olmaz.

Diğer yandan eğer barkodu sadece bir tanımlayıcı olarak kullanmak istiyorsanız (örneğin 000 dan 999 a kadar numaralanmış 1000 adet) etiketleri bir yazıcıdan önceden basmak uygundur. Örneğin bir demirbaş tanımlama uygulamasında barkodla basılmış 4567 numaralı etiketi fotokopi makinesine yapıştırabilir ve bu numarayı bu makinanın tanımlanması amacıyla kullanabilirsiniz. Şimdi demirbaş veri tabanınız 4567 sayısının fotokopi makinasını temsil ettiğini bilecektir. Bununla bereber fotokopi makinanıza bu numaradan farklı bir numara verebiridiniz. Bu durumda makinanız bu numara ile temsil edilecek ve yine bir karışıklık olmayacaktır.

Eğer uygulamanız kritik önemi olmayan sayıların bir kereliğine tanımlama amacı ile kullanılmasını gerektiriyorsa bu durumda önceden basılmış değişken numaralı etiket kullanmak maliyet açısından iyi bir yaklaşımdır. Ancak etiketlerin örneğin bir tartım işleminden hemen sonra ve tartım bilgilerini içerecek şekilde basılması istendiğinde etiketlerin önceden basılması imkansızdır. Bu durumda etiketler anında basılmalıdır.

Şüphesiz uygulamanızda bütün kodların aynı olmasını gerekiyor ve çok sayıda bastırmanız gerekiyorsa önceden basma uygundur.

FONT özel basılmış etiket hizmeti de vermekte ve isteklerinize göre hazırlanmış barkodlu etiket temin etmektedir.

SIRADAN ETIKETE BASKI
Sıradan bir yazıcı kullanarak doküman içinde barkod basmak istiyorum
Ofis otomasyonu, doküman takibi, iş akışı izleme gibi uygulamaların kullanımındaki artışla beraber bastıkları dokümanlarda barkod kullanmak isteyen kullanıcıların sayısında da artış olmuştur. Bazen en kolay çözüm daha önceden basılmış bir barkodu ürüne yapıştırmak olmakla beraber bu herzaman mümkün olmayabilir.

a. Windows barkod yazı tipleri kullanmak
Microsoft'un Windows grafik yeteneğinin gelişmesiyle etiketleme paketlerinin içinde veya dışında Windows için TrueType yazı tipleri ortaya çıkarıldı. Bu yazı tiplerinin kullanımı Windows altında üretilen dokümanlarda barkod kullanmanın şüphesiz en kolay yoludur. Yine de her şey ilk bakışta göründüğü kadar kolay olmayıp biraz dikkat gerektirmektedir.

Ilk olarak bütün barkod sembolojileri bir yazı tipindeki ayrı karakterler olarak yeterli ve doğru olarak ifade edilememektedir. Örneğin Interleaved 2 of 5 (ITF) sembolojisinde her elemanda iki sayı kodlanmıştır, bu nedenle bir ITF yazı tipinin tek sayıdaki bilgileri (1,3,5,…) yazmak mümkün değildir. Windows tabanlı barkod etiketleme paketleri bunu bildikleri için ITF yazı tipini çift sayılı datalar için kullanırlar ancak kelime-işlem paketiniz bunu yapamaz. Aynı şekilde özel başlangıç ve bitiş karakterleri kullanan ve basılmayan ASCII karakterleri ile ifade edilen yazı tipleri de sorun çıkarabilir. Eğer Windows yazı tipleri kullanmak istiyorsanız yapılacak en iyi şey ayrı karakterler olarak kodlanmış ve karmaşık başlangıç ve bitiş karakterleri kullanmayan sembolojileri tercih etmek olacaktır. Bu anlamda en iyi semboloji Code 39'dur.

Yazı tiplerinin yetersiz ve yanlış kullanımı okunacak barkodun hatalı olmasına sebeb olur. Yine de özellikle bu problemlerin üstesinden gelecek yazılım paketleri ortaya çıkmaktadır. Sadece etiketleme paketi veya basit yazı tipleri olmaktan ziyade, bu paketler geçerli barkodları yaratmanın kurallarını bilirler. Barkod yazılım tarafından bir kez dizayn edildikten sonra Windows uygulamasına (Windows clipboard yardımı yardımı ile) yapıştırabilir. Daha ileri seviyedeki kullanıcılar Windows DDE yardımı ile bu paketleri işlemi otomatikleştirmede kullanabilirler.

b. “In line” Barkod yazıcı kontrol cihazları
Bazen "etiketleme kontrol cihazı" da denilen bu in line cihazlar sıradan nokta vuruşlu veya lazer yazıcılarda (yazıcıların de-facto standartlarla uyumlu olması şartıyla; örneğin Hewlett Packard Laserjet ve Epson Dot Matrix gibi) barkod basmanın en kolay ve etkin yoludur.

Inline kontrol cihazı yazıcı ile çıkış cihazı (PC veya mainframe gibi) arasına kurulan küçük bir kutudur.Yazıcı normal olarak çalışmaya devam eder fakat kontrol cihazı karakter setini ve yazı tiplerini barkodları da kaplayacak şekilde genişletir. Barkodlar kontrol cihazının işleyebileceği şekilde ESC kontrol dizilerinin yazıcıya yollanması ile basılır. Bu şekilde kontrol cihazının "aşağıdaki karakterleri belirlenen semboloji ile sayfanın belirlenen bölgesine yaz" şeklinde yorumlayacağı bir kontrol dizisi yollamak mümkündür. Uygulamanız tarafından yazıcıya yollanan ASCII karakterleri kontrol edip kolayca değiştirebildiğiniz sürece barkod eklemek ve basmak kolaylıkla sağlanabilir. In line kontrol cihazlarının ençok kullanıldığı yer muhtemelen basılmakta olan bir dokümana barkod eklenmesidir, örneğin doküman veya fatura numaraları da barkod olarak basılabilir.

In line kontrol cihazlarının temel sınırlayıcılarından biri yazım işleminin yazıcıya ASCII karakterler yollanarak yapıldığı durumlarda olur. Etiketleme kontrol cihazları genellikle Postscript lazer yazıcılarda veya yazıcının bir Windows yazıcı sürücüsü tarafından kontrol edildiği Windows uygulamalarında çalışmayacaktır - bunlar etiket kontrol cihazını dikkate almadan yazıcıya grafik komutlar yollayacaklardır. Eğer Windows uygulamanız basım işlemini yazıcıya doğrudan ASCII karakterler “spool” ederek yapıyorsa sorun olmayacaktır.

KONTROL VE DOGRULAMA
Ürünlerimizi barkodluyoruz ve bizim okuyucumuz ile sorunsuz okunduğu halde bazı müşterilerimiz kodları okumada sorun yaşıyor kodları kontrol edip doğrulamamız söylendi. Bu ne demek ?
Barkodun kontrolü ve doğrulaması bastığınız barkodun nasıl kullanılacağına bağlı olarak değişir. Eğer barkodu tamamen kendi firmanız için basıyor ve şirketiniz dışında başka biri veya kuruluşta kullanılmıyorsanız (yani "kapalı" bir sistem ise) barkodun doğru karakterleri kodladığının ve bunların seçtiğiniz okuma cihazıyla doğru bir şekilde okunduğunun kontrolü yeterli olacaktır.

Bunun yanısıra eğer üçüncü şahıslar tarafından, yada potansiyel olarak bilinmeyen okuyucu ve tarayıcılar tarafından kullanılacak barkodlar üretiyorsanız (yani "açık" bir sistem ise), o zaman bir adım daha ileri gitmelisiniz. Bu durumda barkodun kullandığınız sembolojinin "kurallarına" uygun olarak basılması ve baskı kalitesinin spesifikasyonlara uygunluğu önemlidir.

Doğrulama işlemi basit bir kontrolden daha karmaşık bir işlem olup, barkodunuzu tarayıp onun kullanılan sembolojinin kurallarına uygunlğunu kontrol edebilecek özel aletlere yapılır.Genellikle bu işi yapmak için özel barkod "doğrulayıcısı (verifier)" satın almak gerekir. Doğrulayıcılar bir barkod hakkında pek çok teknik bilgi verir (ör. kontrast oranı derecesi, dar/geniş çizgi oranı vb.).

Normal olarak bir doğrulayıcı bütün bu teknik ölçümleri özetleyerek kodun söz konusu sembolojinin kabul edilebilir tolerans sınırları içinde olup olmadığını kullanıcıya bildirecektir. Bazen de sadece "iyi" veya "kötü" şeklinde bilgi verecektir.

Kontrol ve doğrulama arasındaki farkı anlamak önemlidir. Barkod basanlar arasında kontrol yapıp da yaptıkları işe doğrulama demek oldukça yaygındır. Gerçekte, bir okuyucu ile yapılan kontrol işlemi aslında o barkodun doğru basıldığı ve verilerin tolerans limitleri içinde çalışan bütün tarayıcılar tarafından okunabileceği anlamına gelmez. Ne var ki doğrulama işleminin ek maliyeti pek çok kullanıcı için engelleyici olduğundan, eğer kaliteli bir baskı kaynağınız varsa sadece kontrol etmek bazen yeterli görülebilmektedir. Ancak bu yaklaşımı kabullendiğiniz takdirde (her ne kadar küçük bir ihtimal de olsa) bir gün birinin gelip de "barkodlarınızı okuyamıyoruz" demesine hazır olmalısınınz. Sizin kendi okuyucunuzla okuyabildiğinizi söylemeniz barkodun gerçek anlamda doğrulandığı anlamına gelmez.

BARKOD TIPLERI
Yeni bir barkod sistemi uygulamayı düşünüyoruz - hangi sembolojiyi kullanalım ?
Mevcut ve kullanılmakta olan bir dizi farklı barkod sembolojileri vardır. Genel anlamda yaygın sembolojileri kullanırsanız barkodları okuyucu ve tarayıcıları bulmakta daha az problemle karşılaşırsınız. Bu genel tavsiyenin dışında semboloji seçimi bazı faktörlere bağlıdır. Bazı semboljiler bazı endüstrilerde daha yaygındır, bazıları sadece rakamları kodlayabilirken bazıları harfleri de kodlayabilir, bazıları daha ufak kodlar üretebilirken bazıları daha fazla karakter kodlayabilir, bazılarının yapısında güvenlik veya kontrol karakteri bulunurken bazılarında bu yoktur.

Code 39
Muhtemelen en yaygın genel amaçlı alfanümerik (tüm harf ve sayıları kapsayan) koddur. Çok geniş desteğe sahiptir ve pek çok organizasyon tarafından genel ticari ve endüstriyel kullanım standardı olarak kabul edilir. Karakterleri birebir kodlar ve kodlanabilen karakter sayısı teorik olarak sınırsızdır. Başlangıç ve bitiş karakterleri okuma güvenliği sağlar. Tek dezavantajı kodun fazla kompakt (küçük) olmaması nedeniyle gerçekte kodlanabilecek karakte sayısının nispeten sınırlı olmasıdır. C39'un gelişmiş bir versiyonu olan "Full ASCII Code 39" veya "extended Code 39" ile bütün ASCII karakter setinin kodlanması mümkündür. Genişletilmiş versiyonun desteği diğeri kadar yaygın olmamakla beraber yine de iyidir. Code 39 kodlarında kontrol karakteri opsiyoneldir.

EAN-13/EAN-8
EAN "European Article Numbering association (Avrupa Mal Numaralama birliği)" anlamına gelir. EAN-8/13 sadece numerik bir kod olup perakendecilikte kullanılan ticari barkod standardıdır. Bakkaliye mallarında görülen ve süpermarket çıkışlarında okunan kod EAN kodudur. EAN kodlarını açık sistemlerde kullanmak için (ki eğer büyük perakendecilere veya süpermarketlere mal sağlıyorsanız genellikle sizi buna zorunlu tutarlar) Milli Mal Numaralama Merkezi (MMNM) ne başvurmanız ve bir üretici kodu almanız gerekir. Bu başvuru için yasal olarak danışman olmaya hak kazanmış bir şirkete ihtiyaç vardır.(FONT bu hizmeti verebilen bir şirkettir.) EAN kodlarında iyi bir güvenlik vardır, kodun onüçüncü karakteri genellikle bir kontrol karakteridir. Daha kısa bir versiyon olan EAN-8 ise küçük mallar için daha çok estetik amaclı üretilir ve kodun bir kısmını içermez. EAN yapı ve algoritma olarak Amerikan karşılığı UPC dir. Bazı okuyucu ve tarayıcılar iki koda aynıymış gibi davranır. EAN-13 kodları basında ve süreli yayınlarda "uzantılı" kullanılabilir, ancak uzantılı EAN çok yaygın değildir ve kullanılacaksa mevcıt baskı ve okuma yeteneği gözden geçirilmelidir.

EAN 8/13 kodları bir ürünü tanımlar ancak ürün hakkında bilgi içermez.

Interleaved 2 of 5 (ITF)
Sadece numerik olup endüstriyel uygulamalarda kullanılan popüler bir koddur. ITF'in temel özelliği her bir elemanının esasında iki rakamı kodlamasıdır. Bu nedenle kod oldukça kompakt olup uzun sayı dizilerinin kodlanmasında iyidir. Bunun yanında iki dezavantajı, içinde güvenlik bulunmaması ve yapısı nedeniyle hatalı kısmi okumaların mümkün olmasıdır. Bu nedenlerde ITF kullanılan uygulamalarda (veya akıllı tarayıcılarda) bir kontrol yöntemi uygulanması veya sabit uzunlukta kodlar kullanılması tavsiye edilir (böylece hatalı okumalar yazılım ile engellenmiş olur). Bazen yanlış okumaları engellemek için kodun altında ve üstünde yer alan "sınır çizgileri" kullanılır. ITF'in en önemli sınırı basamak sayısı çift olan rakamların kodlanması zorunluluğudur. Bu nedenle basamak sayısı tek olan rakamların başına sıfır eklenir. Örneğin 134 sayısı 0134 şeklinde kodlanır.

ITF sembolojisi genellikle tüketim malzemelerinin kutularının dışında (sıkça 14 basamaklı sabit bir yapıda) kullanılır. Bunlara bazen Kutu Kodları da denir.

Code 128
Isminden de anlaşıldığı üzere Code 128 ile bütün (128 adet) ASCII kodunu ifade etmek mümkündür. Code 128 giderek alfanümerik kodlamada Code 39 a alternatif olmaktadır. Code 128 'in temel özelliklerden biri basılabilir karakterlerin yanısıra ASCII fonksiyonların da (Carriage Return gibi) kodlanabilmesidir. Bu özelliği tam anlamıyla kullanabilmek için Code 128 üç karakter seti (yada tablosu) kullanılarak her barkod sembolünü bir ASCII karaktere eşler. Bazı basım paketleri barkodda kullanılacak veriye göre karakter setini otomatik olarak seçerken, bazılarında hangi karakter setinin kullanılacağını bilip seçimi sizin yapmanız gerekir. Code 128 C tablosu sadece numerik bir tablo olup oldukça kompakt numerik barkodlar üretebilir. Aşağıda verilen iki Code 128 barkod örneğinde aynı oranlar kullanılarak birinde 4 rakam diğerinde ise 4 alfanümerik karakter kodlanmıştır.

Code 128 kodları değişik uzunluklarda olabilir ve kontrol karakteri standarttır. Code 128 ile bazı özel uygulamalar için özel fonksiyonlar da kodlanabilir.

EAN128
Standart EAN-8/13 kodları ürünü tanımlamakta ancak ürün hakkında bilgi içermemektedir. EAN-128 ile ürün hakkındaki bilginin de barkod içinde yer alması mümkün olmaktadır. Örneğin parti no, seri no, son kullanma tarihi, vb. EAN-128 kodu, başındaki özel bir fonksiyon kodunu takip eden Code 128 sembolojisini temel almaktadır. EAN-128 kodunun numaralama şeması ve içeriği MMNM kontrolündedir.

Diğer Sembolojiler
Yukarıda sıralanan sembolojiler barkod uygulamalarında en yaygın ve popüler sembolojiler olup diğer sembolojiler daha özel uygulamalarda ve endüstrilerde kullanılmaktadır. Bunun içinde kütüphanecilikte kullanılan CODABAR ve MSI/PLESSEY sayılabilir. DISCRETE 2 of 5 ve CODE93 ise sırasıyla ITF ve Code 39'un bir türevi olup nispeten daha az kullanılmaktadır.

BARKODUN OKUMA TEKNOLOJILERI
Barkodları okumam gerekiyor, ama okuyucular kafamı karıştırıyor. Sanırım piyasada kalem tipi ve nispeten ucuz okuyucudan çok pahalı olan tabanca okuyuculara kadar çeşitleri bulunuyor. Bunların arasındaki farklar nelerdir ve hangisi benim için uygun ?

Bir uygulama için barkod okuyucunun tipini belirtmek birtakım gözlemlere tabidir:

madde işareti

Okuma işleminin yapılacağı ortam.

madde işareti

Kullanılacak bilgisayarın tipi, örneğin kişisel bilgisayar veya el bilgisayarı

madde işareti

Okunacak bilginin miktarı.

madde işareti

Okunacak olan kodların kalitesi.

madde işareti

Kullanıcıların eğitim ve beceri seviyesi.

Aşağıda açıklanmış olan barkod okuyucuların bir çoğu piyasada bulunmaktadır. Bu okuyucular barkodun bilgisini dışarı vermek için, Wand (Emulasyon); RS232 protokolu veya Klavye Wedge ana okuma formatlarından herhangi birini kullanırlar. Okuyucu sipariş edilmeden önce hangi okuma formatının kullanılacağı tespit edilmelidir. Okuyucuların dahili elektronik yapıları değişik okuma formatları için farklıdır.

Wand (Emülasyon): Barkod sinyalini analog sinyale çevirir ve deşifre etmek üzere elektronik bilgi toplama ünitesine gönderir.

RS232: Barkodun sinyalinin deşifre işlemini de yapar. Barkod bilgisi bir RS232 sinyali olarak ortaya çıkar ve bu protokolu kabul eden herhangi bir üniteye gönderebilir. (Örneğin bilgisayarların seri portları)

Klavye Wedge: Barkodun sinyalinin deşifre işlemini de yapar. Ünite klavye ile bilgisayar arasındaki kabloya özel kablo seti ile “T” bağlanır. Barkod bilgisi bilgisayara sanki klavyenin tuşlarına baılıyormuş gibi bilgi gönderir. Bu sırada klavye de normal çalışmasına devam eder.

3 farklı barkod okuma teknolojisi mevcuttur ve bunların arasında değişik ürün farklılıkları vardır.

a. Wand veya Kalem okuyucular
En basit ve en ucuz barkod okuyucularıdır. Wand okuyucuları bir çok açıdan normal kalemlere benzer ve bir kalem gibi elde tutulacak şekilde tasarlanmışlar. Wand okuyucularında hareket eden bir bölüm yoktur. Kullanıcı okuyucunun optik kafasını barkodun üzerinden geçirecek, deşifre işlemi için gerekli tarama sinyalini oluşturur. Wand'lerin bir çoğu "aptal (dumb)" tiptendirler, bunun anlamı; bu okuyucuların tek fonksiyonu, optik sinyali, bir analog elektrik sinyale çevirmektir. Bu elektrik sinyali daha sonra deşifre işlemi için bir elektronik üniteye gönderilir. Bir gelişme olarak Normal Wand ların bazılarında deşifre işlemi ve bellek te mevcuttur. Bu gibi aletlere "akıllı" wand denir. Bu aletler alınan sinyali göndermeden önce işler (örneğin RS232 seri çıkış sinyaline çevirir). "Bellek" wand lar benzer işlemi yapar, ilave olarak bir belleğe sahiptir ve bilgiyi daha sonra bir host sürücüye göndermek üzere hafızada tutabilir.

Bütün wand çeşitlerinin ortak özelliği, kalemin optik kafasının, barkod veya etiketin yüzeyi ile temas etme zorunluluğudur, bu da belli bir kaç sınırlamayı beraberinde getirir:

madde işareti

Taranan yüzey wandın üzerinden geçmesi için uygun olmalıdır. Eğer kod sürekli okunacaksa yüzey mukavim olmalıdır. Aşınabilen kağıt üzerinde basılmış barkodlar sürekli okumalarda problem yaratabilir.

madde işareti

Kullanıcı barkodu tarayabilmesi için etiketle temas etmelidir. Fiziksel yapı buna müsade etmelidir.

madde işareti

Çok küçük veya çok büyük kodların taranması kullanıcı için zor olabilir.

madde işareti

Ilk kullanıcıların biraz pratik kazanması gereklidir.

madde işareti

Taranan yüzey yeterince ışık yansıtabilme özelliğine sahip olmalıdır. Bazı kullanıcılar hassas yüzeyleri korumak için taranan kodların yüzeyini bir plastikle kaplar. Bu durumda eğer plastik yüzey çok kalınsa veya ışığı çok fazla yansıtırsa, wand okumada zorlanabilir.

madde işareti

Wandlar, çok sayıda okuma uygulamaları için uygun değildir. Aşınma problemleri sözkonusudur.

madde işareti

Wandları düz yüzeylerdeki kodlar için kullanılmalıdırlar. Silindir veya yay şeklinde yüzeylerdeki kodları okumak çok zor veya imkansızdır.

Bütün bunlara rağmen wandlar düşük okuma miktarı ve etiketle temas uygulamaları için çok uygundur. Wandların üstünlüğü alternatiflerine göre daha düşük fiyata sahip olmasıdır.

b. CCD tarayıcılar
Temassız teknolojisindeki iki tarayıcı arasında CDD tarayıcılar daha ucuzdur. CCD okuyucular temelde modern video kameralar teknolojisine benzer bir teknoloji kullanır. Bu tarayıcılar öncelikle istenilen kodun komple görüntüsünü kaydederek tarar. CCD tarayıcılar geniş kafalarıyla barkodları genelde kırmızı ışıkla aydınlatarak tanırlar.

Temassız okuma teknolojisine sahip olmasına rağmen CCD okuyucuların okuma derinliği (okuma mesafesi) bir-iki santimetredir. Optiklerdeki en son gelişmelerden sonra, CCD tarayıcıları 5 cm ve bazı durumlarda üstündeki mesafelerden de tarama özelliğine sahip olmuştur. Bir çok durum için CCD şimdilik daha çok yakın temas okuma teknoloji sırasında yer alır.

CCD tarayıcıları, model ve üretici firmaya bağlı olarak farklı çıktı ve arayüz tipleri ile birlikte mevcuttur. CCD tarayıcıları bir mikro-işlemci içerir ve çıktısı herzaman deşifre edilmiş biçimdedir. Bilinen çıktılar RS232 seri çıktısı, TTL seri çıktısı veya klavye wedge arayüzüdür.CCD tarayıcıları bazı durumlarda bir wand ile bağlantılı olan bir analog çıktıyı emule edebilirler. Bunun amacı wand girişi için tasarlanmış olan mevcut bir cihaz için gereken uyumu sağlamaktır. Bu tip arayüzlere Wand Emulation denir.

Yakın temas ihtiyacı dışında CCD'lerin tek dezavantajı, tarayıcının kafa genişliği ve taranan barkodun genişliklerinin birbirleri ile aynı olması zorunluluğudur. Maksimum kafa ve okuma genişliği 60 mm olan bir CCD tarayıcı, 70 mm genişliğinde olan bir barkodu okuyamaz. Genelde normal bir CCD'nin en büyük kafa genişliği 80 mm civarındadır. Bu durumda en mantıklı şey, maksimum kafa genişliğine sahip bir CCD'yi seçmektir, ancak CCD kafası büyüdükçe ilk defada okuyabilme yeteneği zayıflar. Daha dar kafalar çoğu kez daha yüksek ilk defada okuma yeteneğine sahiptir. Bu nedenden dolayı bir CCD okuyucu seçilirken uygun kafa genişliğine dikkat etmek gerekir. Daha geniş barkod yüzeyleri için, lazer okuyucular tercih edilmelidir. Diğer kısıtlama oval yüzeylerle ilgilidir. CCD tarayıcılar az oval yüzeylerde wandlara nazara daha iyi sonuç verdiklerine rağmen, oval yüzeylerin optik etkileri ile çalışması için tasarlanmamıştır.

Yakın temas tarayıcıları arasında CCD tarayıcıları, ücrete uygun iyi alternatiftir ve “Gelişmiş Wand” olarak pazar bulmaktadır. Eğer barkodları yakından taramak problem değilse ve istenilen okuma orta hacimde ise, CCD tarayıcılar populer seçim olarak kabul edilebilir.

c. Lazer Tarayıcılar
Lazer tarayıcılar genelde tabanca şeklindedirler ve kullanıcı tarafından bir düğmeye basılarak çalışırlar. Bu tarayıcılar çok ince bir lazer ışığını barkodun üzerine gönderir.

Işığın etkisi aslında bir optik yanılsamadır ve bir nokta lazer ışığının sanıyede 30 kez bir doğru üzerinde taranması esasına dayanır. Böylece taramanın hız ve yoğunluğu lazer noktasının bir çizgi şeklinde algılanmasına sebep olur. Bu işlemin en pratik ve yararlı etkisi, kullanıcının lazer ışığını barkod üzerine kolayca nişanlamasıdır.

Lazer tarayıcıların iki büyük avantajı vardır. Birincisi, lazer tarayıcıların, CCD'lere nazaran daha büyük okuma derinliğine sahiptir. Normal bir lazer tarayıcının barkoda olan uzaklığı yaklaşık 15-20 cm dir. Bu mesafe barkodun boyutuna göre değişir. Bazı lazer tarayıcılarının özel uzun mesafe versiyonu vardır. Bunlar daha uzak mesafelerden de tarama yapabilir. Ancak bu tip okuyucular her zaman daha yüksek güçlü Klas 2 lazerler kullanırlar. Bu lazerler ve hem daha pahalıdır, hem daha yüksek güç gerektirir.

Ikinci büyük avantaj hız ve okuma hassasiyetidir. Lazer tarayıcılar barkodları çok yüksek hızlarda tarayabildikleri için okuma işlemini anında yapılır. Çifte emniyet olarak lazer okuyucu okuma yapınca aynı bilgiyi iki, üç veya daha çok kez görünceye kadar okuma işlemini sonlandırmaz ve bağlı olduğu sisteme data göndermez. Bu özellik çoğu okuyucularda fabrika çıkışında mevcuttur. Ancak, okuma işlemi çok hızlı olduğu için kullanıcılar herhangi bir gecikme farketmez.

Lazer tarayıcılarda kullanılan düşük enerji miktarı, gün ışığında kullanımlarda kısıtlamalara yol açar. Açık havada, güçlü gün ışığı tarayıcıdan yansıyan ışıktan daha fazla olursa lazer tarayıcı arka plandaki ışıktan dolayı tam fonksiyonunu kaybeder. Bu nedenden dolayı lazer tarayıcılar açık havada kullanmak için uygun değildir. CCD ve wand tarayıcılar daha az oranda olmak üzere aynı problemle karşı karşıyadır.

Lazer tarayıcılar tabanca şekli dışında başka şekillerde bulur. En yaygın olan tipi, sabit kafalı lazer tarayıcıdır. Modern süpermarketler bu tarayıcıları kullanır. Sabit kafalı tarayıcıda farklı olarak, lazer ışığı özel şekillerde gönderilip, okuyucunun karşısından geçen cisim üzerine yoğunlaşıp ve harhangi bir açıda bulunan barkodu okurlar. Aynı yaklaşım endüstri alanında kullanılan sabit tarayıcılar için geçerlidir. Örneğin bir üretüm hattında hareket halinde bulunan ürünlerin üzerindeki barkodları okumak için kullanılabilirler.

Bir lazer tarayıcının çıkış sinyali genelde CCD tarayıcıyla aynıdır. Bunlar deşifre olmuş seri, wand emulasyon ve wedge çıktıdır. Bunlardan ayrı olarak bazı tarayıcılar, ham lazer sinyali üretilirler bunlar uygun bir deşifre cihazına bağlanarak kullanılabilir. EPOS (elektronik satış noktası) terminalleri bazen OCIA olarak adlandırılan bir çıkış tipine gerek duylar.

Ben lazer ışığını zararlı biliyordum, lazer tarayıcılar güvenli midir?
Kısa cevap evettir, doğru kullanıldığı zaman tamamen zararsızdırlar. Belli bazı uluslararası standartlar, elektronik ürünlerde bulunan lazer ışığının farklı güç seviyeleri için, emniyet görüşlerini tanımlar. Teknik detayları bir kenara bırakırsak Klas 1 lazerler, -en düşük güç- çok düşük güce sahipler. Insan gözünün bir Klas 1 lazerden (kabaca) alabileceği ışık enerjisi, gözünün güneşli bir havada alabileceği ışık enerjisinden daha azdır. Insanın kirpik kapama-açması bir Klas 1 lazerin ışığını engelleyecek özelliğe sahiptir.

Klas 2 lazerler, daha yüksek güce sahiptir. Klas 2 içeren ürünler paketlerin üzerinde, lazer ışığına direkt bakmanın muhtemel zararları ile ilgili uyarı yazıları bulunur. Buna rağmen bu ürünler iki nedenden dolayı emniyetli sayılır. Birincisi insanın normal göz kırpması muhtemel zararları önler. Ikincisi barkod okuyuculardaki ışın haraket halindedir. Klas 2 lazer ışığının yoğunluğu, hemen hemen güneşli bir havada direkt güneşe bakmakla aynıdır.

Bana bir orta çözünürlükte barkod okuyucu almam gerektiği söylendi. Bunun anlamı nedir?
Çözünürlük, bir tarayıcının farklı boyuttaki barkod elemanlarını görme kabiliyetine denir. Eğer siz çok küçük barkodlar kullanıyorsanız, yani en küçük çizgisi çok ince ise, sizin çok küçük çizgileri görebilecek yüksek çözünürlüklü bir okuyucuya ihtiyacınız var demektir.

Büyük barkodlar da yüksek çözünürlüklü bir okuyucu ile okunabililir, ancak barkod boyutu büyüdükçe yüksek çözünürlüklü okuyucular ile okumada bazı şüpheler olabilir. Bu yüzden büyük veya basma kalitesi düşük barkodlar, genelde düşük çözünürlüklü bir okuyucu ile okunur.

Günlük uygulamaların bir çoğunda, orta çözünürlüklü tarayıcılar, düşük veya yüksek çözünürlüğe göre en iyi sonucu verir. Kullanıcı çok küçük veya çok büyük barkodlarla çalışmak zorunda ise, çözünürlüğü gözönünde bulundurmalıdır.

Çözünürlük genellikle bir okuyucunun okuyabileceği en küçük genişlik olarak ifade edilir. Orta çözünürlük 0.15 ile 0.19 mm lik genişliklere karşılık gelir.

OKUYUCU VE TARAYICILARIN BAGLANMASI
Bir barkod okuyucuyu PC'ye bağlamak istiyorum, ne yapmam gerekiyor?
Bir barkod okuyucuyu bir PC'ye bağlamak, bir çok insanın düşündüğünden çok daha kolaydır. Wand ve lazer tarayıcıları bir PC'ye bağlamanın en kolay ve en popüler yolu, klavye emulasyon denilen bir cihazı kullanmaktır. Klavye emülasyon arayüzü PC nin klavye soketine bağlanan küçük bir alettir. Klavye ve wand okuyucu klavye emülasyon cihazına takılır. Klavye normal çalışmasına bu modülün varlığından hiç etkilenmeden devam eder. Bir barkod tarandığı zaman, emülator wanddan sinyali alır, deşifre eder ve deşifre çıktısını, uygun klavye vuruşlarını emule ederek, PC'ye gönderir. Birçok uygulamada barkod dizisinin sonunu belirtmek için, emülator bir carriage return (CR) gönderir.

Klavye emülatörlerinin en büyük avantajları:

madde işareti

Bağlantı ve arayüz montaj kolaylığı

madde işareti

Özel sürücü ve yazılım programlarına ihtiyaç olmaması.

madde işareti

Mevcut yazılım uygulamalarının, bir değişikliğe gerek duymadan kullanılabilmesi

madde işareti

Klavye emülatörlerinin birçoğu; genelde klavye hattından gelen güç ile beslenelir, bu yüzden besleme için özel güç kaynaklarına gerek yoktur.

Bunların yanında, bazı potansiyel kısıtlamaların göz önünde bulundurulmaları gerekir:

madde işareti

Tarayıcı/emülatör kombinasyonu herzaman çalışır durumda olacaktır, bu durumda eğer kullanıcı yanlış zaman veya yerde tarama yaparsa, barkodun bilgisi klavyede yazılmış gibi işlem görecektir.

madde işareti

Emülatörler genelde Laptop veya Notebook'lar için uygun değiller. Birçok Laptop PC, dış klavye portuna bağlı herhangi bir aleti farkettiği zaman kendi klavyelerini devre dışı bırakır.

Bu kısıtlamalar bir problem yaratmadığı sürece, bir klavye wedge, bir wand veya lazer tarayıcıyı PC'ye bağlamanın kolay ve ucuz bir yoludur. Bazı CCD veya lazer tarayıcıların emulasyon özelliği vardır. Yukarıda açıklandığı şekilde klavye emülasyonu kullanmak istiyorsanız, bu tür yeteneği olan okuyucuyu almak ekonomik olacaktır. Bu aletlerle beraber bir Y kablo verilir. Kablonun ucları PC klavye soketine, klavyeye ve lazer okuyucuya bağlanır.

Kullandığım PC için bir barkod okuyucu istiyorum, aynı zamanda el bilgisayarım içinde kullanmak istiyorum, acaba bir okuyucuyu her ikisi için kullanabilir miyim ?
Sorunun cevabı konnektör ve arayüzlerin ne olduğu, ve wand veya tarayıcıların tipinin ne olduğuna bağlıdır. Genel olarak bu işlem farklı markaların farklı kablo bağlantı diagramları olduğundan ve farklı konfirgasyonlara ihtiyaç duyduğundan kolay bir şekilde gerçekleşemez. Barkod bağlayıcıları içinde uluslararası bir standardın olmaması işi daha da zorlaştırır. Senelerdir farklı üreticiler farklı tipte konnektör, farklı pin bağlantıları ve konfigürasyonlar kullanmaya alışmıştır. Zamanla 9 yollu D şeklinde bağlayıcılar, kesin olmamakla birlikte bir standart haline gelmektedir, ama pin bağlantıları değişmektedir. Eğer siz host bilgisayarınıza, bir wand veya tarayıcı siparişi veriyorsanız, bağlayıcının ve pin çıkışları detaylarını bilmek yayarlı olabilir. Gerekiyorsa ürünün el kitabı veya teknik rehberden bu bilgileri bulabilirsiniz.

Bir RS232 terminalim var, bir wand veya tarayıcıyı en iyi bağlama yöntemi nedir?
Her bilgisayarda bir tuşa basıldığı zaman klavyeden bilgisayara özel bir kod gider. Emülatörler wand veya tarayıcıdan gelen bilgileri bu klavye koduna çevirir. Ancak çeşitli imalatçılar arasında çok farklı klavye kodlama teknikleri vardır. Bu yüzden bu tip konfirgasyonlarda zaman zaman karakterlerin ekranda farklı görünmesi problemleri çıkabilir. Bu durumda host cihazda RS232 seri port olduğunu düşünürsek wand veya tarayıcıyı bağlamanın en iyi yöntemi, onu klavyeye değil, seri hatta bağlamaktır. Bu fikir PC lerin klavye emulasyonu kullanımına benzer. Ancak bu kez PC de klavye portu yerine RS232 seri port kullanılır. RS232 seri emülatör bazen Eavesdrop Wedge olarak adlandırılır.

Seri emülatör, wand/tarayıcı girişini deşifre edip, RS232 sinyaline çevirir. Bu sinyal daha sonra seri hatta gönderilir ve istenirse barkod bilgisi terminal ekranında görülebilir. Seri emülatör terminaller biraz daha pahalıdır ve kurmak biraz daha uzun sürebilir, bunun yanında bu emülatörlerin gerçek avantajı, esnek ve uyumlu olmalarıdır. Tarayıcı ve seri eüulatör modülü terminal markasından bağımsız olduğundan, terminal değiştirildiği zaman, seri emülatölerin değişmesine gerek yoktur.

Barkodları okutmaya ihtiyacım var, ama bilgileri PC ye daha sonra aktaracağımdan taşınabilir bir okuyucuya ihtiyacım var
Bir el bilgisayarına bağlı olan bir okuyucuyu kullanarak barkodları okutmak başka bir okuma yönteminden çok farklı değildir.Farklı olan tek şey el bilgisayarının, barkodların okuma ve okuduğu bilgilerin saklama özelliğine sahip yazılımları destekleyebilmesidir. Bu el bilgisayarları daha sonra bu bilgileri PC'ye gönderebilmelidir. Bu konuda detaylı bilgi almak istiyosanız FONT'a danışabilirsiniz.


CopyRights © 2001-2002. All Rights Reserved by www.font.com.tr
E-mail:webmaster@font.com.tr